تشریح عملکرد افزایشی صنعت پتروشیمی

به گزارش خبرنگارنیپنا، فرناز علوی عضو هیئت مدیره و مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در نشستی خبری با اصحاب رسانه که به منظور ارائه اطلاعاتی در مورد عملکرد شرکت ها در رابطه با فروش در بازارهای داخلی و خارجی و تاثیر قیمت خوراک بر میزان درآمد و سود شرکت ها برگزار شد گزارشی از موارد یاد شده را ارائه کرد.

مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد عملکرد وضعیت این صنعت طی بازه زمانی 1391 تا ابتدای سال 1395، گفت: ظرفیت های صنعت پتروشیمی با روند رو به رشدی مواجه بوده است و در حال حاضر ظرفیت تولید این صنعت بیش از64 میلیون تن در سال است وروند تولید هم افزایش داشته و با توجه به شرایط بازار به دلیل تحریم ها میزان تولید کل در سال 94 در حدود 46.5 میلیون تن بوده است و تنها در 7 ماهه اول سال 95 میزان تولید به 29 میلیون تن رسید.

وی ادامه داد: مازاد محصولات تولیدی بعد از تامین نیاز بازار های داخل، به بازار های جهانی صادرشده است و میزان که عرضه در بازارهای جهانی در سال 91 تا 93 متاثر از تحریم ها و تغییرات قیمتی جهانی انرژی با کاهش مواجه بود اکنون با توجه به شرایط موجود پیش بینی می شود میزان صادرات تا پایان سال 20 میلیون تن برسد.

علوی در نمودارهای مالی تغییرات مختلفی مثل ارزش صادرات و عملکرد داخلی شرکت ها و درآمد و هزینه های شرکتهای فعال در صنعت و سهم هزینه خوراک بر سود و درآمد شرکت ها را بین سال های 90 و 94 مورد ارزیابی قرار داد و گفت: ارزش صادرات تا سال 90 با رشد مواجه بوده است  و در سال 94 میزان صادرات انواع محصولات پتروشیمی به خارج از کشورحدود 9.6 میلیارد دلار بوده و تا پایان مهرماه امسال در حدود 4.8 میلیارد دلار صادرات محقق شده است و پیش بینی می شود ارزش صادرات تا پایان سال جاری به 9 میلیارد دلار برسد.

وی افزود: ارزش محصولات صنعت پتروشیمی متاثر از قیمت خوراک و تحولات بازار است و همانطور که می دانید قیمت نفت خام متاثر از تحولات بازار انرژی است و میزان تقاضا و مازاد عرضه و نیاز بازارهای مختلف بر آن تاثیر گذاشته و از اواسط سال 2014 با کاهش قیمت مواجه بوده ایم و در این راستا قیمت نفتا که به عنوان خوراک اصلی تولید اتیلن در بازارهای بین المللی شناخته شده است نیز روند همسویی با قیمت نفت خام داشته است و اتیلن به عنوان اصلی ترین محصول صنعت پتروشیمی در دنیا نیز باز متاثراز نفتا و نفت خام با کاهش قیمتی مواجه شده است.

عضو هئیت مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی اظهارکرد: در راستای عملکرد شرکت های پتروشیمی که محصولات اتیلن و مشتقات آن را تولید می کنند با تغییرات قیمت نفتا تغییرمی کند، برهمین اساس متوسط قیمت فروش محصولات پتروشیمی از سال 90 تا 94 با روند کاهشی مواجه بوده و قیمت محصولات صادراتی 50 درصد و فروش محصولات دربازارهای داخلی با 40 درصد کاهش مواجه بوده است.

قیمت محصولات مختلف و سهم آنها درارزش کل فروش محصولات پتروشیمی

علوی در مورد قیمت محصولات مختلف و سهم آنها در ارزش کل فروش محصولات پتروشیمی گفت: محصولات پلیمری 34 درصد از ارزش کل فروش محصولات پتروشیمی را برعهده دارند و قیمت آنها از سطح بالاتری برخوردار است در این سال ها بین 20 تا 55 درصد بر اساس نوع پلیمر روند کاهش را تجربه کرده اند، محصولات پایه و شیمیایی مانند متانول و اتیلن گلایکول در حدود 40 تا 55 درصد با کاهش قیمت روبرو بوده اند، .

مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی افزود: کودهای شیمیایی که درحجم بالایی تولید می شوند و سهم 6 درصدی در ارزش کل فروش محصولات پتروشیمی را برعهده دارند نیز حدود 53 درصد در فروش کاهش داشته اند، خوراک و سود مانند پروپان و اتان که جزو محصولات هیدروکربنی هستند نیز 23 درصد از ارزش فروش محصولات پتروشیمی را بر عهده دارند در حدود 66 درصد کاهش فروش داشته اند، گروه محصولات آروماتیک  مانند استایرن و پارازایلین که 10 درصد از کل ارزش فروش محصولات پتروشیمی را دارند در حدود 30 تا 53 درصد کاهش یافته است و نشان می دهد که تغییرات بازار انرژی روی فروش محصولات پتروشیمی تاثیر مستقیم دارد.

وی در ادامه تاثیرات قیمت و کاهش صادرات را بر درآمد و هزینه های شرکت های فعال در صنعت پتروشیمی بررسی کرد و گفت: در سال 90 بالاترین درآمدها متعلق به شرکت های بندر امام، مبین، جم و پارس بوده است و در سال 94 نیز شرکت های مبین و بندر امام و پارس از درآمد بالایی برخوردار بودند و بر اساس نمودار آنالیز کل درآمدی شرکت های فعال متوجه می شویم که هزینه خوراک در درآمد شرکت ها در سال 90 در حدود 53 درصد بوده است و در سال 94 نیز بر همین روال بوده است و سهم هزینه خوراک به  43.5 درصد از درآمد کاهش یافته است. سود خالص شرکت ها که از میزان درآمد بعد از کسر تمام هزینه ها تعیین می شود در سال 90 در حدود 21.6 درصد بوده و در سال 94 به 24 درصد رسیده است.

مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد سهم هزینه خوراک از درآمد فروش صنعت در واحدهای فعال گفت: این میزان برای شرکت هایی با خوراک گازی در سال 90 که حدود 8 شرکت بودند کمتر از 21 درصد از درآمد و برای شرکت هایی با خوراک مخلوط گاز و مایع در حدود 30 تا 73 درصد از درآمد و برای شرکتهای خوراک مایع بین 90 تا 93 درصد از درآمد بوده است که این روند در سال 94 هم از الگوی مشابهی تبعیت می کند.

وی در مورد قیمت تمام شده محصولات از درآمد شرکت ها نیز گفت: در سال 90 شرکت هایی که با خوراک گازی محصول تولیدمی کنند کمتر از 43 درصد از درآمد و شرکت هایی با خوراک مایع بیش از 76 درصد از درآمد صرف قیمت تمام شده محصولات بوده است.این روند در سال 94 نیز از الگوی مشابهی تبعیت می کند .

عضو هئیت مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: نسبت سود عملیاتی ( سود شرکت قبل از کسر مالیات و بهره) به درآمد فروش در سال 90 برای شرکت هایی با خوراک گازی بیش از 43 درصد و شرکت های خوراک مایع بسیار پایین و در بعضی موارد منفی بوده است و در سال 94 هم طیف مشابه داشته یعنی شرکت هایی با خوراک گازی بالاتر از 30 درصد و خوراک مایع و مخلوط با نسبت پایین تری مواجه بوده است.

علوی در مورد سود خالص بعد از کسر تمام هزینه ها به درآمد فروش گفت: شرکت هایی با خوراک گازی در حدود 36 تا 76 درصد و شرکت های خوراک مایع بسیار پایین و در مواردی منفی بوده است و در سال 94 هم الگوی مشابهی داشته است. سود خالص شرکت های صنعت پتروشیمی که از گاز غنی استفاده می کنند مانند پتروشیمی مارون افزایش داشته است و سود شرکت های نوری و بوعلی سینا که از خوراک مایع استفاده می کنند از طیف کمتری برخوردار است.

سهم سود خالص شرکت ها به سود خالص کل صنعت پتروشیمی

وی در مورد سهم سود خالص شرکت ها به سود خالص کل صنعت پتروشیمی گفت: درسال 90 شرکت های خوراک گازی در سطح بالاتر از 6 درصد و شرکتهای خوراک مایع سهم خیلی کمتری در سود خالص کل صنعت پتروشیمی داشته اند و این روند در سال 94 هم به همین سیاق بوده است.

علوی در مورد میزان مالیات پرداخت شده شرکت های پتروشیمی، گفت: در سال 90 متوسط سهم مالیات شرکتهای فعال در صنعت پتروشیمی 3.4 درصد و در سال 94 در حدود 2.6 درصد بوده است که به مکان فعالیت آنها در مناطق ویژه اقتصادی و برخوداری از معافیت مالیاتی مربوط می شود.

وی همچنین در مورد خلاصه عملکرد مالی صنعت پتروشیمی گفت بین سالهای 90 تا 93 با توجه به رشد هزینه خوراک در کل صنعت، سود خالص صنعت رو به افزایش بوده است که ناشی از ارزش محصول و افزایش قیمت محصولات بوده است. وضعیت سود خالص شرکت های پتروشیمی با خوراک گازی رشد داشته است و سهم اقلام در هزینه ها تغییر چندانی نداشته است و حدود 30 درصد در سال های 93 تا 94 در حال تغییر بوده است  و سود خالص در کمترین میزان 37 درصد بوده است این در حالی است که شرکتهای خوراک مایع با توجه به افزایش سهم قیمت خوراک با رشد قابل ملاحظه ای در سود مواجه بوده اند و این میزان در سال 94 بین 9 تا 10 درصد بوده است.

علوی در مورد روند تغییر قیمت و ارزش حاصل از درآمد و عملکرد واحدهای مختلف بر اساس خوراک گفت: طی 5 سال گذشته افزایش نسبی هزینه ناشی از تورم و کاهش قیمت جهانی محصول و افزایش نسبی قیمت گاز در داخل مواجه بوده ایم و علارغم آن صنعت پتروشیمی در حدود 3 درصد سود رشد داشته است و حدود 80 درصد از سود صنعت متعلق به 13 شرکت خوراک گازی بوده و سود شرکتهای خوراک گازی 36 تا 49 درصد تغییر و خوراک مایع 8 تا 10 درصد از کل درآمد شرکتها بوده است.

وی افزود: نقش شرکت ملی صنایع پتروشیمی در توسعه صنعت برنامه ریزی و توسعه، ظرفیت های تولید، تجارت، ارزآوری و استفاده در توسعه پایدار در صنعت بوده و تا پیش از خصوصی سازی انجام شده است و یعد از خصوصی سازی نقش شرکت ملی صنایع پتروشیمی تغییر کرده و به سازمان توسعه ای تبدیل شده است.

حمایت از مشارکت سرمایه گذاران خارجی

مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر این که این شرکت برنامه ریزی و توسعه صنعت را در پیش دارد، اظهار کرد: تلاش می کنیم تا از سرمایه گذاران خارجی برای ورود به ایران برای سرمایه گذاری و از سرمایه گذاران داخلی برای مشارکت با سرمایه گذاران خارجی حمایت کنیم.

علوی با تاکید بر پشتیبانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی از توسعه صنعت پتروشیمی، تصریح کرد: این شرکت اهداف بنیادی چون برنامه ریزی کلان، سیاست گذاری، تنظیم گری، بسترسازی و پشتیبانی توسعه پایدار صنعت برای ارتقای کیفیت زندگی مردم را پیگری می کند.

وی با اشاره به تلاش شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای خلق ارزش افزوده، پاسخگویی و تعهد به توسعه پایدار، اظهار کرد: همچنین این شرکت به مسوولیت های اجتماعی خود در زمینه های گوناگون چون صیانت از محیط زیست و منابع ملی پایبند است.

NPC، کارآمدترین سازمان توسعه ای در غرب آسیا

مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر این که بر اساس چشم انداز پیش رو مقرر است NPC تبدیل به کارآمدترین سازمان توسعه ای در حوزه پتروشیمی در منطقه غرب آسیا شود، گفت: شرکت ملی صنایع پتروشیمی خدماتی چون برنامه ریزی و سیاست گذاری، زمینه سازی توسعه زیرساخت های صنعت توسط بخش غیردولتی و یا با مشارکت آن، جذب سرمایه گذاران، راهنمایی و پشتیبانی سرمایه گذاران، پیشنهاد تدوین و اصلاح قوانین، مقررات و استانداردهای صنعت پتروشیمی و تنظیم گری در صنعت پتروشیمی را ارائه می دهد.

علوی با اشاره به فعال بودن شرکت ملی صنایع پتروشیمی در بورس کالا، تامین خوراک و همکاری با فعالان صنعت، گفت: نقشه راه توسعه صنعت پتروشیمی را تدوین می کنیم به گونه ای که راندمان افزایش یابد، طرح های جدید اجرا و تکمیل شوند، زمینه توسعه متوازن صنایع پایین دست برای تکمیل زنجیره ارزش فراهم باشد و شرکت پژوهش و فناوری به عنوان یک شرکت دانش بنیان فعالیت های خود را توسعه دهد.

وی با اشاره به اهداف طرح های جدید تا افق 1404، تصریح کرد: بر اساس چشم انداز، باید از خام فروشی پرهیز، زنجیره ارزش تکمیل و ارزش افزوده بیشتر شود.همچنین در طرح های جدید اهدافی چون تبدیل گاز طبیعی به الفین ها، تبدیل پروپان، پروپیلن و مشتقات، استفاده از مایعات گازی، اتان، بوتان و ... برای تولید الفین ها و تامین خوراک برای واحدهای جدید، درنظر گرفته شده است.

مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در ادامه سخنان خود به قطب های بزرگ پتروشیمی و قطب های مدنظر اشاره کرد و گفت: هم اکنون دو قطب عمده پتروشیمی در ماهشهر و عسلویه داریم؛ از سوی دیگر برای استفاده از مزیت های سایر مناطق در سواحل جنوب، مکان هایی را برای ایجاد قطب پتروشیمی در نظر و در دست بررسی داریم که شامل توسعه منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر، منطقه پارسیان، لاوان، قشم، بندر جاسک و بندر چابهار می شود. این مناطق نزدیک آب هستند و به خوراک و زیرساخت ها دسترسی دارند.

بر اساس این گزارش، پس ازارائه گزارش مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی، در ادامه  خبرنگاران حاضر پرسش های خود را مطرح کردند که متن کامل آن در پی می آید:

خبرگزاری صدا و سیما: چرا تعداد شرکت هایی که کمتر از 21 درصد درآمد فروش خود را صرف خوراک گاز می کنند در سال 94 نسبت به سال 1390 کاهش داشته درصورتی که سود شرکت ها افزایش داشته است؟ چرا سهم پرداخت مالیات نیز در سال 94 نسبت به سال 90 کاهش داشته است؟

علوی:  با توجه به تعدیل قیمت خوراک گاز، سهم هزینه خوراک از درآمد فروش بیشتر شده و تعداد شرکت هایی که کمتر از 21 درصد درآمد خود را صرف خوراک گاز می کردند، از 8 شرکت در سال 1390 به 5 شرکت در سال 1394 رسیده است.

از سوی دیگر مالیات به میزان درآمد بازمی گردد. بیشتر فعالیت شرکت ها در مناطقی بوده که از معافیت مالیاتی برخوردار بودند بنابراین سهم مالیاتی پرداختی شرکت ها در سال 1394 نسبت به سال 1390 کاهش داشته است.

خبرگزاری ایرنا: چرا در سال 1395، ارزش صادرات محصولات پتروشیمی نسبت به سال 1394 کاهش داشته است؟

علوی: پتروشیمی در سال 1395 با شدیدترین کاهش قیمت محصولات مواجه بوده است وقیمت محصولات در 8 ماهه نخست سال روند نزولی داشته بنابراین با توجه به تاخیر در همسو شدن قیمت محصولات پتروشیمی و نفت با توجه به افزایش بهای نفت، نمی توان انتظار داشت افزایش تدریجی قیمت در ماه های آخر سال بتواند کم شدن قیمت ها در ماه های گذشته را جبران کند.

خبرگزاری ایرنا: آیا با توجه به نارضایتی شرکت ها از بالا بودن قیمت خوراک مایع، امکان بزنگری قیمت ها وجود دارد؟

علوی: سیاست گذاری کلان در این حوزه بر عهده وزارت نفت است، NPC مطالعات گسترده در این زمینه انجام داده و پیشنهادهای مکرری را نیز ارائه داده است. طبیعی است که NPC تمایل دارد سرمایه گذار، بازار مناسبی داشته باشد اما نمی تواند جدا از سایر سیاست های کشور کاری انجام دهد.

بازنگری درحوزه قیمت خوراک مایع باید در مبانی قانونی و مجلس پیگیری شود.

روزنامه کسب و کار: آیا این مساله که هزینه های تحمیلی از سوی دولت به شرکت های پتروشیمی تحمیل می شود، صحت دادر؟ چرا سایر اقلام قیمت تمام شده در آمار، رو به افزایش است؟ قیمت کود با وجود کاهش، چرا در بازار داخل روند افزایشی داشته است؟

علوی: سایر هزینه های عملیاتی شامل حقوق، دستمزد و سایر هزینه های تاثیرپذیراز تورم می شود که روند افزایشی داشته است. بسته به نوع شرکت و سیستم مدیریتی شرکت ها، مدیریت هزینه ها متفاوت است.

اطلاعی از تحمیل هزینه از سوی دولت به شرکت ها ندارم. شرکت ها هزینه هایی چون بیمه، بهره وام، خوراک و مالیات را به دولت می پردازند اما اطلاعی از هزینه خاص جداگانه که تحمیل شود، ندارم.

باید توجه داشت که کود شیمیایی، محصولی استراتژیک در کشور است. در 20 سال گذشته همواره دولت قیمت کود را به صورت یارانه ای تنظیم می کرده تا از کشاورزی حمایت کند. افزایش قیمت کود در بازار بر اساس تورم و سایر تصمیم گیری ها در دولت و بین وزارت کشاورزی و صنعت پتروشیمی صورت می گیرد. در آمار قیمت صادراتی کود در نظر گرفته شده است که کاهش یافته است.

روزنامه عصر اقتصاد: نظر شما درمورد عملکرد هلدینگ خلیج فارس چیست؟ بیشتر شرکت های زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس از خوراک مایع استفاده می کنند، آیا سود آن ها قابل قبول است؟

علوی: واحدهای فعال در هلدینگ خلیج فارس از مخلوطی از خوراک های مایع و گاز استفاده می کنند و بخشی از درآمد آن ها از طریق فروش محصولات در بازارانرژی بدست می آید.

این هلدینگ در رده های بین المللی از جایگاه مناسبی برخوردار است و در راستای توسعه خوراک فعال است. امیدواریم هلدینگ خلیج فارس بتواند برنامه های خود را اجرا کند.

روزنامه شروع: کدام کشور تعامل بیشتری برای سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی ایران دارد؟

علوی: بعد از برجام زمینه فعالیت شرکت های بین المللی در کشور ایجاد شد و سرمایه گذاران از آسیای جنوب شرقی، چین و شرکت های اروپایی متعدد و دارای لیسانس و تکنولوژی مراجعه کردند. در ماه های آینده شاهد رسیدن به نتایج مثبت خواهیم بود. NPC در ساختار جدید بخش "مدیریت سرمایه گذاری" ایجاد کرده است.

روزنامه گسترش صنعت: آیا NPC مانع سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی بر پایه خوراک مایع می شود؟

علوی: خیر. سیاست های توسعه، منع کننده نیستند. سرمایه گذار تصمیم گیرنده است و شرکت های خصوصی در ارزیابی اقتصادی خود با دید باز انتخاب می کنند.

روزنامه گسترش صمت: سهم بازار صنعت پتروشیمی ایران از بازارهای بین المللی چقدر است؟